آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که اگر قراردادی کتبی با کارفرمای خود نداشته باشید، آیا می‌توانید از او شکایت کنید و حقوق خود را مطالبه نمایید؟ ممکن است این سوال برای بسیاری از کارگران پیش آمده باشد که بدون داشتن توافق‌نامه‌ای رسمی، چگونه می‌توانند از کارفرمایان خود در مواقع نقض حقوق شکایت کنند. شاید تصور کنید که نداشتن قرارداد، راه را برای پیگیری حقوق‌تان مسدود می‌کند، اما حقیقت این است که قانون کار، حتی در این شرایط، شما را قادر به دفاع از حقوقتان می‌سازد. در این مقاله، به بررسی دقیق این موضوع و مراحل قانونی شکایت از کارفرما بدون قرارداد خواهیم پرداخت. اگر شما هم در چنین شرایطی قرار دارید، این مقاله می‌تواند راهنمایی ارزشمندی برای شما باشد.

آیا امکان شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار وجود دارد؟

بله، حتی در صورت نداشتن قرارداد کتبی، شما می‌توانید از کارفرما شکایت کنید. ماده 7 قانون کار تصریح دارد که رابطه کارگری و کارفرمایی با هرگونه توافقی، حتی شفاهی، به رسمیت شناخته می‌شود. بنابراین، نداشتن قرارداد کتبی مانعی برای شکایت در صورت نقض حقوق شما نیست. حتی اگر شما قرارداد کتبی نداشته باشید، اما در محیط کار فعالیت داشته‌اید، این امر می‌تواند به‌عنوان یک نشانه از وجود رابطه کاری و حقوقی بین شما و کارفرما تلقی شود.

شرایط و مراحل شکایت از کارفرما بدون قرارداد رسمی

1. اثبات رابطه کاری: حتی بدون قرارداد کتبی، باید رابطه کارگری خود را ثابت کنید. این کار می‌تواند از طریق مدارکی چون رسیدهای پرداخت حقوق، گواهی همکاران، مدارک حضور و غیاب یا مکاتبات الکترونیکی (ایمیل‌ها و پیامک‌ها) انجام شود. علاوه بر این، اگر شما مدت زمانی در محیط کار حضور داشتید و فعالیت می‌کردید، این امر خود به‌عنوان شاهدی برای اثبات رابطه کاری شما محسوب می‌شود.

2. ثبت شکایت در اداره کار: شما باید شکایت خود را در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی منطقه محل کارتان ثبت کنید. در صورتی که اختلافات حل نشد، می‌توانید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید و در صورت عدم نتیجه‌گیری، به دادگاه برای پیگیری حقوقتان مراجعه نمایید.

چگونه از کارفرما به دلیل رد نکردن بیمه شکایت کنیم؟

اگر کارفرما شما را در بیمه تامین اجتماعی ثبت نکرده باشد، می‌توانید از او شکایت کنید. مطابق ماده 38 قانون تامین اجتماعی، کارفرما موظف است کارگران را بیمه کند. شما می‌توانید با ارائه مدارکی چون فیش‌های پرداختی حقوق، گواهی تامین اجتماعی یا گواهی عدم ثبت بیمه، شکایت خود را ثبت کنید.

مدارک مورد نیاز برای اثبات رابطه کاری در غیاب قرارداد کتبی

برای اثبات رابطه کاری بدون قرارداد کتبی، می‌توانید از این مدارک استفاده کنید:

• رسیدهای پرداخت حقوق

• گواهی همکاران یا شاهدان

• مدارک حضور و غیاب

• مکاتبات الکترونیکی مانند ایمیل‌ها یا پیامک‌ها

• درخواست‌های کتبی از کارگر برای ثبت قرارداد (اگر وجود داشته باشد)

چگونه رابطه کارگر و کارفرما را برای پیگیری شکایت اثبات کنیم؟

رابطه کاری شما می‌تواند از طریق شواهد مستند و گواهی شاهدان اثبات شود. حتی بدون قرارداد کتبی، شما می‌توانید با مدارک پرداختی، مکاتبات کاری و زمان فعالیت در محیط کار، رابطه خود را ثابت کنید. همچنین، اگر کارگر در طول مدت زمان خاصی در محیط کار فعالیت داشته باشد، این امر به‌عنوان نشانه‌ای از وجود رابطه کاری معتبر تلقی می‌شود.

به کدام مرجع برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد مراجعه کنیم؟

شما باید شکایت خود را به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل کار خود ارائه دهید. اگر شکایت شما در این مرجع حل نشد، می‌توانید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید. در صورتی که اختلافات همچنان حل نشد، امکان مراجعه به دادگاه برای پیگیری حقوقتان وجود دارد.

مهلت شکایت از کارفرما چقدر است؟

• حقوق و مزایا: شما باید شکایت خود را در مدت سه ماه از تاریخ آخرین پرداخت ثبت کنید. اگر در این مدت شکایت خود را ثبت نکنید، ممکن است حق خود را از دست بدهید.

• اخراج غیرقانونی: مهلت شکایت از اخراج غیرقانونی، دو ماه پس از اخراج است. این مهلت نیز به دلیل اهمیت حفظ حقوق کارگران تعیین شده است.

توصیه‌های نهایی:

در صورتی که شکایت شما در اداره کار یا شورای حل اختلاف به نتیجه نرسید، می‌توانید به دادگاه مراجعه کنید. این مراحل قانونی به شما کمک می‌کند تا حقوق خود را در برابر کارفرما دفاع کنید. همچنین، ممکن است در طول این فرایند نیاز به مشاوره حقوقی و وکیل برای پیگیری دقیق‌تر پرونده داشته باشید. در نهایت، در صورتی که روابط کاری شما به‌صورت شفاهی یا بدون قرارداد کتبی است، داشتن مستندات و مدارک کافی برای اثبات رابطه کاری، از اهمیت زیادی برخوردار است.