مالیات بر مهریه در سال ۱۴۰۴
آیا واقعاً باید برای مهریه مالیات پرداخت کنیم؟ این قانون از کجا آمده و هدف آن چیست؟ اگر شما هم درگیر این سوالات هستید و می‌خواهید بدانید که آیا مهریه شما در سال ۱۴۰۴ مشمول مالیات می‌شود یا خیر، این مقاله برای شما نوشته شده است. در ادامه، تمام جزئیات این طرح جدید را به زبانی ساده و شفاف برایتان بازگو می‌کنیم.
آیا به مهریه ۱۴۰۴ مالیات تعلق می گیرد؟
برای پاسخ به این پرسش کلیدی، باید میان دو وضعیت تفاوت قائل شویم: وضعیت فعلی تا پیش از تصویب نهایی طرح جدید، و وضعیتی که پس از اجرایی شدن آن حاکم خواهد شد .
-
وضعیت فعلی (پیش از تصویب قانون جدید): در حال حاضر و تا زمانی که "طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و مهریه" در مجلس به صورت قطعی تصویب و ابلاغ نشود، هیچ مالیاتی مستقیماً به خود مهریه تعلق نمی‌گیرد . این یعنی زوجین می‌توانند هر میزان مهریه‌ای را که توافق کرده‌اند، بدون پرداخت هزینه اضافی در سند ازدواج ثبت کنند. البته باید توجه داشت که اگر مهریه به صورت اموالی مانند ملک یا خودرو باشد، در زمان انتقال سند، مالیات مربوط به نقل و انتقال آن دارایی‌ها باید طبق قوانین موجود پرداخت شود، اما این مالیات بر خود "مهریه" وضع نشده است .
-
وضعیت پس از تصویب قانون جدید: اصل ماجرا به طرح جدید مجلس بازمی‌گردد. اگر این طرح به قانون تبدیل شود، شرایط به کلی دگرگون خواهد شد. بر اساس این طرح، مهریه‌هایی که از یک سقف مشخص بالاتر باشند، در همان زمان ثبت عقد در دفتر ازدواج، مشمول مالیات می‌شوند . زوجین تنها در صورتی می‌توانند سند ازدواج خود را تحویل بگیرند که این مالیات را به حساب دولت واریز کرده باشند. عدم پرداخت این مبلغ می‌تواند تبعات جدی مانند عدم امکان دریافت سند ازدواج و در نتیجه، عدم توانایی برای پیگیری حقوقی دعاوی خانوادگی مثل طلاق یا مطالبه مهریه را به دنبال داشته باشد .
قانون مالیات مهریه 1404
در سال‌های اخیر، حجم بالایی از پرونده‌های قضایی به موضوع مهریه و مشکلات ناشی از آن اختصاص یافته است. مهریه‌های سنگین و غیرمتعارف، علاوه بر ایجاد تنش در خانواده‌ها، منجر به زندانی شدن تعداد زیادی از مردان و تحمیل هزینه‌های گزاف به قوه قضاییه شده است .
نمایندگان مجلس با هدف کنترل این پدیده و کاهش مشکلات اجتماعی ناشی از آن، "طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و مهریه" را مطرح کردند که به "قانون جدید مالیات مهریه" شهرت یافته است .
اهداف اصلی این قانون عبارتند از:
-
جلوگیری از تعیین مهریه‌های سنگین: هدف اصلی، تشویق زوجین به تعیین مهریه‌های معقول و منطقی است. وقتی زوجین بدانند که برای ثبت یک مهریه سنگین باید مبلغ قابل توجهی را به عنوان مالیات بپردازند، به صورت خودکار به سمت تعیین مهریه‌های سبک‌تر سوق داده می‌شوند .
-
کاهش پرونده‌های قضایی: با کاهش تعداد مهریه‌های سنگین، انتظار می‌رود آمار اختلافات خانوادگی و پرونده‌های مطالبه مهریه و در نتیجه تعداد زندانیان مهریه نیز کاهش یابد .
-
حمایت از نیازمندان: گفته می‌شود درآمد حاصل از این مالیات قرار است به "صندوق تهیه جهیزیه برای افراد نیازمند" واریز شود تا به ازدواج جوانانی که مشکلات مالی دارند، کمک کند .
البته این طرح مخالفانی نیز دارد. برخی معتقدند مهریه یکی از معدود ابزارهای حمایتی زنان در زندگی مشترک و به خصوص هنگام جدایی است و وضع مالیات بر آن، این ابزار را از زنان گرفته و موقعیت آن‌ها را در شرایطی که حق طلاق عمدتاً در اختیار مردان است، تضعیف می‌کند .
میزان و نحوه محاسبه مالیات ثبت مهریه
شاید مهم‌ترین بخش این قانون برای شما، میزان دقیق مالیاتی باشد که باید پرداخت کنید. این طرح یک سیستم پلکانی را برای محاسبه مالیات در نظر گرفته است. به این معنی که هرچه میزان مهریه بیشتر باشد، درصد مالیات آن نیز به شدت افزایش می‌یابد .
جدول پلکانی مالیات مهریه بر اساس طرح جدید به شرح زیر است:
-
تا سقف ۱۴ سکه بهار آزادی: معاف از پرداخت هرگونه مالیات .
-
از ۱۵ تا ۱۰۰ سکه بهار آزادی: مشمول ۱.۱ درصد (یک و یک دهم درصد) مالیات بر ارزش کل سکه‌ها .
-
از ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه بهار آزادی: مشمول ۲ درصد مالیات بر ارزش کل سکه‌ها .
-
بیش از ۲۰۰ سکه بهار آزادی: مشمول ۱۵ درصد مالیات بر ارزش کل سکه‌ها .
نحوه محاسبه در عمل:
برای اینکه موضوع کاملاً شفاف شود، یک مثال می‌زنیم. فرض کنید زوجی بر سر مهریه ۳۰۰ سکه بهار آزادی توافق کرده‌اند و قیمت روز هر سکه را ۷۰ میلیون تومان در نظر می‌گیریم (این قیمت صرفاً یک مثال است).
-
محاسبه ارزش کل مهریه: ۳۰۰ (تعداد سکه) × ۷۰,۰۰۰,۰۰۰ (قیمت هر سکه) = ۲۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان (بیست و یک میلیارد تومان) .
-
محاسبه مبلغ مالیات: چون تعداد سکه‌ها (۳۰۰) بیشتر از ۲۰۰ عدد است، در بالاترین پله مالیاتی یعنی ۱۵ درصد قرار می‌گیرد. ۱۵٪ × ۲۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ = ۳,۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان (سه میلیارد و صد و پنجاه میلیون تومان) .
بنابراین، برای ثبت مهریه ۳۰۰ سکه‌ای، زوجین باید در همان ابتدای کار مبلغی بیش از سه میلیارد تومان به عنوان مالیات پرداخت کنند. این مبلغ سنگین به وضوح نشان می‌دهد که قانون‌گذار قصد دارد زوجین را از تعیین چنین مهریه‌هایی منصرف کند .
مالیات مهریه بر عهده کیست؟
این یکی از هوشمندانه‌ترین بخش‌های طرح است. برخلاف تصور عمومی که ممکن است پرداخت مالیات را وظیفه مرد بداند، قانون‌گذار این مسئولیت را به صورت مشترک و مساوی بر عهده هر دو طرف (زوج و زوجه) قرار داده است .
این یعنی نیمی از مبلغ مالیات را داماد و نیم دیگر را عروس (یا خانواده‌هایشان) باید بپردازند. این تدبیر باعث می‌شود که خانواده عروس نیز در تعیین مهریه منطقی‌تر عمل کنند، زیرا می‌دانند که بخشی از هزینه مالیات مهریه سنگین، مستقیماً به خودشان بازمی‌گردد. این مسئولیت مشترک، هر دو خانواده را تشویق می‌کند تا به جای اصرار بر مهریه‌های بالا، به فکر شروع یک زندگی کم‌دردسرتر برای فرزندانشان باشند .
زمان پرداخت مالیات مهریه
زمان پرداخت این مالیات کاملاً مشخص و بدون ابهام است. زوجین موظف هستند مبلغ مالیات تعیین‌شده را در زمان ثبت عقد نکاح و در همان دفتر اسناد رسمی (محضر) به حساب دولت واریز کنند .
تا زمانی که این مبلغ پرداخت نشود و رسید آن ارائه نگردد، سردفتر اجازه صدور و تحویل سند ازدواج را نخواهد داشت. این موضوع اهمیت پرداخت به موقع مالیات را دوچندان می‌کند، زیرا سند ازدواج، مدرک اصلی برای اثبات زوجیت و پیگیری تمام حقوق مرتبط با آن است .
قانون جدید مهریه و مسئله حبس
یکی از نگرانی‌های رایج این است که آیا قانون جدید، مسئله زندان رفتن برای مهریه را به کلی حذف می‌کند؟ پاسخ منفی است. طرح مالیات بر مهریه، مستقیماً به موضوع حبس نمی‌پردازد و قوانین مربوط به آن همچنان پابرجاست .
باید بدانید که بر اساس قوانین فعلی (که قبل از این طرح نیز وجود داشت)، امکان صدور حکم جلب و زندانی کردن مرد برای عدم پرداخت مهریه، فقط تا سقف ۱۱۰ سکه وجود دارد. برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، زن می‌تواند اموال مرد را توقیف کند، اما نمی‌تواند حکم حبس او را بگیرد. این قانون همچنان به قوت خود باقی است و طرح مالیات بر مهریه تغییری در آن ایجاد نکرده است .