روش‌های شکایت از فروشگاه‌های آنلاین
با گسترش فضای مجازی و افزایش استفاده از خدمات اینترنتی، جرایم سایبری و اختلافات حقوقی ناشی از این فضا نیز افزایش پیدا کرده‌اند. از خریدهای اینترنتی گرفته تا فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، همه و همه به شکلی وابسته به فضای مجازی شده‌اند. اما در این میان، برخی تخلفات و سوءاستفاده‌ها از اعتماد کاربران باعث بروز مشکلات زیادی شده است. در این مقاله، به بررسی روش‌های شکایت از جرایم اینترنتی و فروشگاه‌های آنلاین می‌پردازیم.
جرایم رایج اینترنتی
برخی از جرایم سایبری که بیشتر توسط کاربران گزارش می‌شوند عبارت‌اند از:
-
کلاهبرداری مالی (مانند فیشینگ و برداشت غیرمجاز از حساب کاربران)
-
هتک حیثیت و نشر اکاذیب
-
تجاوز به حریم خصوصی و سرقت اطلاعات شخصی
-
انتشار ویروس و بدافزار
-
عدم ارسال کالا یا خدمات پس از پرداخت
-
دریافت بیعانه و عدم ارائه کالا یا خدمات
این جرایم اغلب به دلیل عدم رعایت نکات امنیتی توسط کاربران یا سوءاستفاده متخلفان از اعتماد مردم رخ می‌دهند.
روش های شکایت از جرایم اینترنتی آنلاین
1. شکایت از طریق پلیس فتا
پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) به‌عنوان مرجع اصلی رسیدگی به جرایم سایبری در کشور، وظیفه بررسی و پیگیری این‌گونه تخلفات را بر عهده دارد. برای شکایت از جرایم اینترنتی، مراحل زیر را طی کنید:
-
به سایت پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir مراجعه کنید.
-
از قسمت خدمات الکترونیک، گزینه ثبت گزارش مردمی را انتخاب نمایید.
-
در صفحه جدید، اطلاعات مربوط به تخلف (مانند نوع جرم، آدرس سایت یا صفحه مربوطه) را وارد کرده و مدارک خود را بارگذاری کنید.
-
پلیس فتا پس از بررسی کامل گزارش، اقدامات لازم را برای شناسایی و برخورد با متخلف انجام خواهد داد.
نکته مهم: پلیس فتا تحقیقات لازم را انجام می‌دهد، اما صدور حکم و مجازات بر عهده مراجع قضایی است.
2. شکایت از طریق سامانه نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)
فروشگاه‌های اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) تحت نظارت این سامانه فعالیت می‌کنند. در صورت بروز تخلف از سوی این فروشگاه‌ها، می‌توانید از طریق این سامانه شکایت خود را ثبت کنید:
-
به سایت اینماد به نشانی www.enamad.ir مراجعه کنید.
-
در بخش شکایت از کسب‌وکارها، ثبت‌نام کرده و اطلاعات کاربری خود را وارد کنید.
-
بخش مربوط به شکایت را تکمیل کرده و مدارک خود را ارسال نمایید.
-
اینماد به‌عنوان میانجی میان خریدار و فروشنده عمل کرده و تلاش می‌کند اختلافات را به‌صورت مصالحه حل کند.
3. شکایت از طریق مراجع قضایی
اگر تخلف فروشگاه یا وب‌سایت اینترنتی جنبه کیفری داشته باشد (مانند کلاهبرداری یا سرقت اطلاعات)، می‌توانید از طریق مراجع قضایی اقدام کنید:
-
به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و شکواییه خود را ثبت نمایید.
-
شکواییه شما به دادسرای جرایم رایانه‌ای ارسال می‌شود.
-
دادسرا پس از بررسی اولیه، ممکن است پرونده را برای تحقیقات بیشتر به پلیس فتا ارجاع دهد.
-
در نهایت، دادگاه کیفری حکم نهایی را صادر خواهد کرد و متهم به مجازات قانونی محکوم می‌شود.
مدارک لازم برای شکایت قضایی:
-
فاکتور خرید یا رسید پرداخت
-
اسکرین‌شات از صفحه کالا یا خدمات
-
مدارک هویتی
-
هرگونه مستندات مرتبط با تخلف
4. شکایت از طریق اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی
اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی نیز بستری برای شکایت از فروشگاه‌های آنلاین فراهم کرده است. این روش به‌ویژه برای فروشگاه‌هایی که عضو این اتحادیه هستند، می‌تواند موثر باشد:
-
به سایت اتحادیه به نشانی www.ecunion.ir مراجعه کنید.
-
گزینه ثبت شکایت را انتخاب کرده و فرم مربوطه را تکمیل نمایید.
-
مدارک خود را بارگذاری کرده و منتظر پیگیری‌های بعدی باشید.
5. شکایت از طریق سازمان تعزیرات حکومتی
در صورتی که تخلفات فروشگاه اینترنتی شامل مواردی مانند گران‌فروشی، عدم ارسال کالا یا ارائه خدمات، تقلب و کم‌فروشی باشد، می‌توانید از طریق سازمان تعزیرات حکومتی اقدام کنید. این روش به‌صورت حضوری انجام می‌شود و ممکن است زمان‌بر باشد.
نکات مهم برای پیشگیری از جرایم اینترنتی
-
همیشه از سایت‌ها و فروشگاه‌های دارای نماد اعتماد الکترونیکی خرید کنید.
-
اطلاعات کارت بانکی خود را در اختیار دیگران قرار ندهید.
-
از دستگاه‌های POS و ATM با دقت و هوشیاری استفاده کنید.
-
از آنتی‌ویروس‌های معتبر برای رایانه و گوشی خود استفاده کنید.
-
رمزهای بانکی خود را به‌صورت دوره‌ای تغییر دهید.
-
به پیامک‌ها و ایمیل‌های ناشناس با محتوای برنده شدن یا درخواست اطلاعات بانکی پاسخ ندهید.
جمع‌بندی
با افزایش استفاده از فضای مجازی، آگاهی از روش‌های شکایت و پیگیری جرایم اینترنتی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. پلیس فتا، سامانه اینماد، مراجع قضایی و اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی از جمله نهادهایی هستند که می‌توانند در این مسیر به کاربران کمک کنند. همچنین رعایت نکات امنیتی و دقت در انجام تراکنش‌های اینترنتی می‌تواند از وقوع بسیاری از جرایم جلوگیری کند. اگر درگیر یک تخلف اینترنتی شدید، با ارائه مدارک کامل و مستندات مربوطه، شکایت خود را از طریق یکی از مسیرهای فوق ثبت کنید.