در چه صورتی مهریه زن قطع میشود؟
مهریه به عنوان یکی از حقوق مالی زنان در ازدواج، نقش حمایتی دارد و به محض عقد نکاح به زن تعلق میگیرد. با این حال، در برخی شرایط خاص مهریه ممکن است به طور کامل قطع شود یا کاهش یابد. در این مقاله به بررسی شرایطی میپردازیم که مهریه زن به طور کلی قطع میشود و تحت چه شرایطی این حق مالی زن از بین میرود.
بذل مهریه (بخشش مهریه توسط زن)
یکی از شایعترین دلایل قطع شدن مهریه، بخشش آن توسط زن است. این عمل که به عنوان "بذل مهریه" شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که زن بهطور داوطلبانه و با رضایت خود مهریه را به مرد میبخشد. این بخشش ممکن است در جریان طلاق توافقی یا بهصورت مستقل از طلاق انجام شود.
ضمنا در صورتیکه در رابطه با مهریه خود و محاسبه کل مهریه دچارمشکل هستید می توانید از بخش محاسبه آنلاین مهریه به قیمت روز آن را محاسبه نمایید
زن ممکن است به دلیل توافق شخصی با شوهر یا به دلایل دیگر مهریه خود را به مرد ببخشد. در صورتی که زن مهریه را ببخشد (مثلاً در طلاق توافقی)، دیگر نمیتواند مطالبه مهریه را داشته باشد و مهریه قطع میشود. البته، این بخشش باید به صورت رسمی ثبت شود تا حقوق هر دو طرف در آینده دچار مشکل نشود.
طلاق قبل از نزدیکی و باکره بودن زن
در شرایطی که زن و مرد هنوز رابطه جنسی نداشتهاند و طلاق صورت گیرد، مهریه زن کاهش مییابد، نه قطع کامل. بر اساس قانون مدنی، در این شرایط فقط نیمی از مهریه به زن تعلق میگیرد. این موضوع در ماده 1092 قانون مدنی ایران آمده است که بیان میکند: "هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر است."
در این حالت، هرچند که مهریه به طور کامل قطع نمیشود، اما به میزان قابل توجهی کاهش مییابد و فقط نصف آن به زن تعلق میگیرد.
وجود شرط ضمن عقد برای قطع مهریه
یکی دیگر از دلایلی که ممکن است مهریه قطع شود، وجود شروط خاص در زمان عقد ازدواج است. به طور مثال، اگر شرطی در ضمن عقد درج شود که در شرایط خاصی مهریه به زن تعلق نگیرد، این شرط معتبر است و میتواند باعث قطع مهریه شود. برای مثال، زوجین میتوانند توافق کنند که در صورت خیانت یا عدم تمکین زن، مهریه پرداخت نشود.
چنین شروطی باید در سند ازدواج به صورت کتبی درج شود و مورد تأیید دادگاه باشد تا به اجرا درآید. در غیر این صورت، این شروط تأثیر قانونی نخواهد داشت و مهریه طبق قانون به زن تعلق میگیرد.
طلاق توافقی با بخشش کامل مهریه
در طلاق توافقی، زن و مرد بر سر تمامی مسائل مالی و غیرمالی توافق میکنند. یکی از این مسائل مهم مهریه است. در بسیاری از موارد، زن در طلاق توافقی برای تسریع در فرآیند جدایی، تمام یا بخشی از مهریه خود را به شوهر میبخشد. در صورتی که زن تمام مهریه را به مرد ببخشد و این توافق به تأیید دادگاه برسد، مهریه به طور کامل قطع میشود.
با توجه به ماهیت توافقی این نوع طلاق، تمامی مسائل مالی از جمله مهریه، نفقه و حضانت فرزندان تحت توافق دو طرف حل و فصل میشود. بنابراین اگر زن تصمیم به بخشش مهریه بگیرد، پس از تایید رسمی توافق از سوی دادگاه، این مهریه بهطور قانونی قطع خواهد شد.
بخشیدن مهریه در هنگام طلاق خلع
در طلاق خلع، زن به دلیل کراهتی که نسبت به شوهر دارد، خواستار طلاق است و معمولاً بخشی یا کل مهریه خود را به شوهر میبخشد تا رضایت او برای طلاق را جلب کند. در این نوع طلاق، اگر زن تمام مهریه را به شوهر ببخشد، مهریه قطع میشود.
طلاق خلع نوعی از طلاق است که زن به شوهر چیزی میبخشد (معمولاً مهریه یا بخشی از آن) تا شوهر را به طلاق راضی کند. در صورت توافق بر بخشش مهریه، زن دیگر حقی برای مطالبه مهریه نخواهد داشت.
عدم تعلق مهریه به زن در شرایط عقد باطل
یکی دیگر از موارد نادر که میتواند منجر به قطع کامل مهریه شود، وقوع عقد باطل است. اگر عقد ازدواج از نظر شرعی یا قانونی باطل تشخیص داده شود، به این معنا که ازدواج اساساً شکل نگرفته است، زن حق مطالبه مهریه نخواهد داشت. عقد ممکن است به دلایل مختلف باطل باشد، از جمله عدم رعایت شرایط اساسی نکاح، مثل نداشتن رضایت یا نادرست بودن مفاد عقد.
در صورت باطل بودن عقد، مهریه به زن تعلق نمیگیرد زیرا ازدواج قانونی و شرعی محسوب نمیشود.