مهریه و توقیف اموال؛ آیا برای کسب و کارم چیزی می‌ماند؟

بله، امکان قانونی برای حفظ محل کسب و منزل مسکونی شما به عنوان مستثنیات دین وجود دارد و می‌توانید برای تقسیط مهریه نیز اقدام کنید. شما باید فوراً با ارائه دادخواست و لایحه دفاعیه به مرجع قضایی، درخواست رفع توقیف از اموالی که برای امرار معاش و سکونت ضروری هستند را مطرح نمایید.

بررسی تخصصی و قانونی

مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران، به ویژه قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، برخی اموال محکوم‌علیه که برای ادامه زندگی و امرار معاش وی ضروری هستند، از شمول توقیف و فروش برای پرداخت بدهی (از جمله مهریه) مستثنی شده‌اند. این اموال تحت عنوان "مستثنیات دین" شناخته می‌شوند و راهکارهای قانونی برای حفظ آن‌ها وجود دارد:

• منزل مسکونی:

  • اگر منزل مسکونی شما متناسب با شأن عرفی و نیازهای شما و خانواده‌تان باشد، جزو مستثنیات دین محسوب شده و قابل توقیف برای مهریه نیست.
  • اقدام لازم: باید فوراً از طریق دفاتر خدمات قضایی یا مستقیماً به شعبه اجرای احکام، دادخواستی مبنی بر "ادعای مستثنیات دین" نسبت به منزل مسکونی خود ارائه دهید.
  • نکته مهم: در صورتی که منزل مسکونی شما بسیار لوکس و فراتر از شأن عرفی باشد، ممکن است دادگاه تصمیم به فروش آن بگیرد و پس از کسر مبلغی معادل یک منزل متناسب با شأن شما، مابقی را بابت مهریه توقیف کند. با این حال، در اکثر موارد، منزل مسکونی متناسب از توقیف خارج می‌شود.

• محل کسب و ابزار کار (مغازه):

  • مغازه یا ابزار کاری که تنها منبع درآمد شما برای تأمین معاش خود و افراد تحت تکفل‌تان باشد، طبق ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، جزو مستثنیات دین محسوب می‌شود و قابل توقیف نیست.
  • اقدام لازم: شما باید با تقدیم دادخواست اعتراض به توقیف و ارائه لایحه دفاعیه به شعبه اجرای احکام، ثابت کنید که مغازه مذکور تنها محل کسب و تأمین معاش شماست و توقیف آن عملاً شما را از کسب درآمد و ادامه زندگی محروم می‌کند.
  • نکته: صرف ملک تجاری بودن به تنهایی آن را مستثنی نمی‌کند، بلکه اثبات اینکه این مکان تنها راه امرار معاش شماست، کلید موفقیت در این زمینه است.

• دادخواست اعسار و تقسیط مهریه:

  • در صورتی که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارید، می‌توانید همزمان با اقدامات فوق، دادخواست "اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن" را به دادگاه خانواده ارائه دهید.
  • دادگاه با بررسی وضعیت مالی شما، اقساطی متناسب با توانایی پرداخت شما تعیین خواهد کرد.
  • دستور موقت: در برخی موارد، همزمان با دادخواست اعسار، می‌توان درخواست "دستور موقت توقف عملیات اجرایی" را نیز مطرح کرد تا روند توقیف و فروش اموال تا تعیین تکلیف اعسار متوقف شود.

• اعتراض به نظر کارشناس:

  • اگر کارشناس دادگستری در ارزیابی خود به جنبه مستثنیات دین بودن اموال شما توجه نکرده است، شما حق اعتراض به نظر کارشناس را دارید.

• نکات کلی:

  • اقدام سریع و به موقع در طرح دادخواست‌ها و لوایح دفاعیه بسیار حائز اهمیت است.
  • جمع‌آوری مدارک و مستندات لازم برای اثبات ادعای مستثنیات دین (مانند فیش حقوقی، اجاره‌نامه، مدارک شغلی و...) ضروری است.
  • تشخیص نهایی در خصوص مستثنیات دین بودن اموال، با قاضی پرونده است که با توجه به شرایط و مستندات ارائه شده تصمیم‌گیری خواهد کرد.

این تحلیل بر اساس قوانین جاری و رویه قضایی موجود ارائه شده است. توصیه می‌شود برای انجام صحیح مراحل قانونی و افزایش شانس موفقیت، از مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص در امور خانواده و اجرای احکام بهره‌مند شوید.