آیا برگشت زدن چک لازم است

برای پیگیری حقوقی چک خود، ابتدا باید نسبت به برگشت زدن آن (اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک) اقدام کنید. این اقدام برای هرگونه پیگیری قضایی یا ثبتی ضروری است. با گذشت ۷ ماه از پایان قرارداد، امکان شکایت کیفری محدود شده اما حق شما برای مطالبه وجه چک از طریق دادگاه حقوقی یا اجرای ثبت همچنان پابرجاست.

بررسی تخصصی و قانونی

برای پاسخ به سوال شما و تعیین دقیق اقدامات لازم، باید به چند نکته کلیدی حقوقی توجه کرد:

• گام اول و ضروری: برگشت زدن چک (اخذ گواهی عدم پرداخت)

  • اولین و مهم‌ترین اقدام شما، مراجعه به بانک و درخواست صدور "گواهی عدم پرداخت" (برگشت زدن چک) است. بدون این گواهی، هیچ یک از مسیرهای قانونی برای مطالبه وجه چک قابل پیگیری نخواهد بود. این گواهی، سند رسمی عدم پرداخت وجه چک توسط بانک است.

• مسیرهای قانونی مطالبه وجه چک و محدودیت‌های زمانی:

  • ۱. شکایت کیفری:
    • این مسیر دارای محدودیت زمانی بسیار سخت‌گیرانه‌ای است. طبق قانون، برای طرح شکایت کیفری، باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، اقدام به شکایت نمایید.
    • همچنین، چک باید ظرف ۶ ماه از تاریخ سررسید به بانک ارائه شده باشد.
    • با توجه به اینکه ۷ ماه از پایان قرارداد گذشته است (که احتمالاً همزمان با سررسید چک بوده یا نزدیک به آن)، و اگر هنوز چک برگشت نخورده باشد، احتمالاً مهلت ۶ ماهه برای ارائه چک به بانک و سپس مهلت ۶ ماهه برای شکایت کیفری پس از برگشت، از دست رفته یا در آستانه از دست رفتن است. بنابراین، تمرکز بر این مسیر توصیه نمی‌شود.
  • ۲. مطالبه از طریق دادگاه حقوقی:
    • این مسیر فاقد محدودیت زمانی ۶ ماهه شکایت کیفری است. شما می‌توانید با تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی، اصل وجه چک را به همراه "خسارت تأخیر و تأدیه" (از تاریخ سررسید چک تا زمان پرداخت کامل) و هزینه‌های دادرسی مطالبه کنید.
    • این روش، رایج‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای وصول چک‌هایی است که مهلت شکایت کیفری آن‌ها گذشته است.
  • ۳. مطالبه از طریق اجرای ثبت:
    • در صورتی که چک شما شرایط لازم را داشته باشد (مثلاً چک تضمینی یا مشروط نباشد)، می‌توانید با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک، تقاضای صدور اجرائیه ثبتی نمایید.
    • این روش معمولاً سریع‌تر از دادگاه حقوقی است، اما در صورت اعتراض صادرکننده چک، ممکن است پرونده به دادگاه ارجاع شود.

• اهمیت قرارداد و وجه التزام:

  • قرارداد اصلی که چک بابت آن صادر شده، از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز به بررسی دقیق دارد.
  • اگر در قرارداد "وجه التزام" (جریمه دیرکرد یا عدم انجام تعهد) پیش‌بینی شده باشد، شما علاوه بر اصل وجه چک و خسارت تأخیر و تأدیه، می‌توانید وجه التزام را نیز مطالبه کنید.
  • مفاد قرارداد می‌تواند بر نحوه و شرایط مطالبه چک تأثیرگذار باشد.

• آنچه باید انجام دهید:

  • فوری: به بانک مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت چک را دریافت کنید.
  • سپس: با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت و قرارداد مربوطه، با یک وکیل متخصص مشورت کنید تا بهترین و سریع‌ترین مسیر (دادگاه حقوقی یا اجرای ثبت) با توجه به جزئیات پرونده شما انتخاب شود.

این تحلیل بر اساس قوانین جاری کشور و رویه قضایی عمومی ارائه شده است. با توجه به پیچیدگی‌های احتمالی هر پرونده و لزوم بررسی دقیق جزئیات قرارداد و چک، توصیه می‌شود حتماً پیش از هر اقدامی، مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.