چک صیادی ثبت نشده؟ آیا می‌شود از صادرکننده و ضامن شکایت کرد؟

بله، امکان مطالبه وجه چک‌های صیادی ثبت نشده از طریق طرح دعوای حقوقی وجود دارد، اما نمی‌توانید مستقیماً درخواست صدور اجراییه کنید. این چک‌ها به منزله اسناد عادی محسوب شده و باید از طریق دادگاه و با ارائه دادخواست حقوقی اقدام نمایید.

بررسی تخصصی و قانونی

بر اساس قوانین جدید صدور چک (به‌ویژه اصلاحات سال ۱۳۹۷)، چک‌های صیادی برای بهره‌مندی از مزایای خاص خود از جمله امکان صدور اجراییه مستقیم از طریق دادگستری، باید در سامانه صیاد ثبت شوند. عدم ثبت چک در این سامانه، آن را از برخی امتیازات قانونی محروم می‌کند، اما به معنای بی‌اعتبار شدن کامل آن نیست.

نکات کلیدی در خصوص وضعیت چک‌های صیادی ثبت نشده:

• عدم امکان صدور اجراییه مستقیم: مهم‌ترین تفاوت چک صیادی ثبت نشده با ثبت شده، عدم امکان درخواست صدور اجراییه مستقیم از طریق مراجع قضایی است. این بدان معناست که دارنده چک نمی‌تواند بدون طی مراحل دادرسی و اخذ حکم قطعی، مستقیماً برای توقیف اموال و وصول وجه چک اقدام کند.
• اعتبار به عنوان سند عادی: چک صیادی ثبت نشده، همچنان به عنوان یک سند عادی تجاری و دلیل بدهی معتبر است. بنابراین، دارنده آن می‌تواند از طریق طرح دعوای حقوقی در دادگاه، وجه آن را مطالبه کند.
• طرفین دعوا:
  • صادرکننده چک: مسئولیت اصلی پرداخت وجه چک بر عهده صادرکننده است.
  • ظهرنویس (امضاءکننده پشت چک): شخصی که پشت چک را امضاء کرده (ظهرنویس)، نیز مسئولیت تضامنی با صادرکننده در قبال دارنده چک دارد. بنابراین، می‌توانید دعوا را علیه هر دو نفر (صادرکننده و ظهرنویس) مطرح نمایید.
• مراحل اقدام حقوقی:
  • دریافت گواهی عدم ثبت: توصیه می‌شود ابتدا به بانک مراجعه کرده و گواهی عدم ثبت چک در سامانه صیاد را دریافت نمایید. این گواهی می‌تواند مستند دعوای شما باشد.
  • ارسال اظهارنامه (اختیاری اما توصیه شده): می‌توانید قبل از طرح دعوا، یک اظهارنامه رسمی برای صادرکننده و ظهرنویس ارسال کرده و مطالبه وجه چک را به صورت رسمی اعلام کنید.
  • طرح دادخواست مطالبه وجه: باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه وجه چک را به همراه درخواست‌های زیر مطرح کنید:
    • مطالبه اصل وجه چک: مبلغ مندرج در چک.
    • خسارت تأخیر تأدیه: خسارت ناشی از تأخیر در پرداخت وجه چک از تاریخ سررسید یا تاریخ برگشت چک.
    • تأمین خواسته: این درخواست بسیار مهم است. با ارائه آن، می‌توانید قبل از صدور حکم نهایی، اموال صادرکننده و ظهرنویس را به میزان وجه چک و خسارات احتمالی توقیف کنید تا از نقل و انتقال آن‌ها جلوگیری شود.
    • خسارات دادرسی: شامل هزینه‌های وکیل، هزینه‌های دادرسی و سایر هزینه‌های مرتبط.

این تحلیل بر اساس قوانین و رویه‌های قضایی فعلی جمهوری اسلامی ایران ارائه شده است.